Brontekst bekijken van Lasercollimator van een goedkope sleutelhanger-laser

'''Wat is een lasercollimator?'''

Een lasercollimator is een hulpmiddel om een Newton-spiegeltelescoop uit te lijnen. Met de laser kun je zien of de optische assen in één lijn staan. Dit is belangrijk omdat bij een slechte [[collimatie]] de kijker niet het best mogelijke beeld geeft.
De lasercollimator wordt vooral gebruikt om de vangspiegel te richten, zodanig dat de optische as van het oculair precies richting het midden van de hoofdspiegel staat. Later kun je dan met een [[Chesire oculair]] je hoofdspiegel richting zodat alle optische assen in één lijn staan.

[[Afbeelding:P1010009.JPG]]


'''Materiaal'''

Een lasercollimator is redelijk eenvoudig te maken. Het belangrijkste onderdeel is uiteraard de laser zelf. Hiervoor kun je een eenvoudige rode laserpointer gebruiken. Ze zijn bij iedere electronicawinkel wel verkrijgbaar. Verder heb je nodig:

-een stuk PVC-buis van 32 mm doorsnede en ongeveer 20 cm lengte

-een stukje hard plastic (lichte kleur) van ongeveer 5 x 5 cm

-zeven boutjes (M3, 20 mm lang)


'''Aan de slag'''

Als eerste neem je de PVC-buis. De collimator moet precies passen in de oculairhouder van je telescoop. Aangezien de oculairhouder een doorsnede van 31,7 mm heeft en de PVC-buis een doorsnede van 32 mm, zal er iets van de buitenkant af geschuurd moeten worden. Schuur net zolang door tot de buis precies in de oculairhouder past. Op de foto zie dat je buis in een oude Barlowlens zit geschoven. Dit is niet noodzakelijk.

Zaag ongeveer halverwege de lengte van de buis een gleuf tot aan het middelpunt van de buis. Zaag dan in een hoek van 45 graden een hap eruit. Op de eerste foto van dit artikel zie je hoe ik dit bedoel.

Maak van een plaatje lichtgekleurd hard plastic een ellipsvormig schijfje dat precies in het schuine gedeelte van de gezaagde hap valt. Dit schijfje zal hier straks in gelijmd worden. Eerst moet er een gaatje van ongeveer 3 mm worden geboord in het midden van de ellips. (beter gezegd, wanneer je door de buis kijkt naar het schijfje, moet precies in het midden van de buis een gaatje door het schuine schijfje komen zodat je laser straks precies door dit gaatje schijnt) Lijm dit ellipsvormige plaatje met secondelijm in de buis. Deze foto zal het misschien duidelijker maken:

[[Afbeelding:P1010011.JPG]]


Om de laser straks zo te kunnen richten dat de straal precies vanuit het middelpunt van de buis en evenwijdig met de buis naar buiten schijnt, moeten er zes stelboutjes gemonteerd worden waarmee de laser in de het buisje zelf gericht wordt. Hiervoor boor je voor elk trio stelboutjes drie gaatjes van 3mm in de pvc-buis (onderlinge hoek van 120 graden). Hiet draai je de boutjes in. Zo wordt de laser zowel aan de voorkant als aan de achterkant ondersteund door door drie boutjes, en is ie in iedere gewenste stand klem te zetten in de PVC-buis.
Ook moet er een boutje worden geplaatst precies boven het aan/uit knopje van de laser. Wanneer je deze bout indraait zal ie het knopje naar beneden drukken en de laser inschakelen. Draai hem weer terug en de laser gaat uit

[[Afbeelding:P1010010.JPG]]

''1 = stelboutjes''  ''2 = Aan/uit knop''

Im principe is je lasercollimator nu klaar. Het lastigste klusje komt echter nu pas: het uitlijnen van de laser in het buisje. Dit kan een tijdrovend karweitje zijn maar er is een handige manier voor. Als eerste moet de voorzijde van de laser met de drie voorste boutjes zo versteld worden dat je laser precies door het kleine gaatje in de ellips schijnt. PAS OP DAT JE NIET IN JE EIGEN OF ANDERMANS OGEN SCHIJNT! Dit is even wat gepriegel, vooral om de laser aan te houden met het aan/boutje terwijl je de laser zelf in het buisje beweegt!

Nu moet de achterzijde van de laser nog gericht worden zodat de laser ookecht precies recht uit het buisje schijnt. Hiervoor kun je het best een uitlijnplankje gebruiken. Deze kun je eenvoudig zelf maken van een plankje en wat schroeven of spijkers. Wederom zegt een plaatje meer dan duizend woorden:

[[Afbeelding:P1010014.JPG]] 


Het zorgt er in feite voor dat de collimator alleen om zijn eigen as kan draaien. Je gaat als volgt te werk. Plaats je collimator in het uitlijnplankje en zet je laser aan. Richt de laser op de muur. Uiteraard zie je dan een rode stip.

[[Afbeelding:P1010013.JPG]] 


Wanneer je de collimator om zijn as draait zul je de de stip rondjes zien trekken op de muur. Dit betekent dat de laserstraal niet precies recht uit de buis schijnt. Pruts net zo lang aan de stelschroefjes totdat de stip op dezelfde plaats blijft staan wanneer je de collimator om zijn as draait. Dit kan best even wat tijd kosten, maar het is absoluut noodzakelijk! Als de stip op zijn plek blijft maar de laser ogenschijnlijk scheef in de buis zit, is dit niet erg. Het gaat erom dat de lichtstraal loodrecht uit de buis komt. Het kan namelijk zijn dat het rode laserlampje iets scheef in het sleutelhanger-lasertje zelf zit! Er is dus maar één ding dat zekerheid geeft over een goeie uitlijning en dat is de stip op de muur!
Als het gelukt is, controleer dan of de stelboutjes goed vast zitten. Als het goed is hoef je hier nooit meer iets aan te verstellen. 

Gefeliciteerd! Je lasercollimator is klaar; je hebt zo'n 80 euro uitgespaard! 

''Hoe je je lasercollimator gebruikt kun je lezen in het artikel over [[collimatie]]''



Auteur: Roel Weijenberg